مادّۀ ۱. عنوانعنوان رشته، سطح سۀ «نهج‌البلاغه» است. مادّۀ ۲. تعریفسطح سۀ «نهج‌البلاغه»، سومین مقطع از تحصیلات حوزوی و یکی از رشته‌های درخت‌وارۀ حوزۀ دانشی حدیث است که در آن طلّاب موضوعات کلامی، معرفتی، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، حقوقی، تاریخی و ادبی نهج‌البلاغه را می‌آموزند و توانایی تدریس، ‌تحقیق و پژوهش و پاسخ‌گویی به نیازها و شبهات مربوط به نهج‌البلاغه را پیدا می‌کنند و در پایان موفق به دریافت دانش نامه سطح سه «نهج‌البلاغه» می‌شوند. مادّۀ ۳. اهداف

• تقویت ایمان، تعبد شرعی و اخلاق الهی در طلّاب؛
• شناخت مبانی و مسائل مورد نیاز علم حدیث در فهم و شناخت نهج‌البلاغه؛
• توسعه و تعمیق شناخت انس با کتاب شریف نهج‌البلاغه از زوایای مختلف اخلاقی، تاریخی، فرهنگی و ادبی؛
• افزایش توان تحقیق در حدّ تحلیل و بررسی تطبیقی و زمینه‌سازی جهت تالیف و ترجمه در زمینه کتاب نهج‌البلاغه؛
• افزایش توان پاسخ‌گویی به نیازها و شبهات و حلّ مسائل مختلف با توجه به سخنان و نامه‌های امیرمومنان ^{علیه السلام}؛
• تربیت نیروهای مجرب و متخصّص برای تدریس نهج‌البلاغه و معارف آن در حوزه و دانشگاه؛
• تربیت طلّاب مستعد، جهت ورود به سطح بالاتر؛
• ایجاد توان تتبّع و تحقیق در زمینه فقه و اصول و استفاده از منابع فقهی و اصولی.

 مادّۀ ۴. سیاست‌ها

• اهتمام به ایمان و تعهّد دینی و تعالی اخلاقی و معنوی طلّاب؛
• اهتمام به تقویت فکری و اعتماد به نفس پژوهش در مسائل علمی؛
• تأکید بر بهره‌گیری از روش‌های کارآمد آموزشی با اهتمام به سنت‌های حسنۀ حوزی؛
• تأکید بر آموزش پژوهش محور؛
• تاکید بر شناسایی و تقویت استعدادهای برتر در زمینه تحقیق و تبلیغ؛
• اهتمام به تقویت تفکر و روحیه مسئولیت پذیری در برابر نظام مقدس اسلامی؛
• تاکید بر روزآمدی و پویایی برنامه‌های آموزشی و پژوهشی و توجه به نیازهای روز؛
• تاکید بر استفاده از متون آموزشی واجد استانداردهای لازم و منابع اصیل مهم؛

 مادّۀ ۵. ضرورت

• جایگاه برجسته حدیث و نهج‌البلاغه در تبیین و توصیف اصل دین و مبانی و مسائل اعتقادی معرفتی اسلام؛
• نقش مهم و تاثیرگذار نهج‌البلاغه در معرفی نظام‌نامه حکومتی شیعه، شخصیت و سیره امیرمؤمنان‌^{علیه السلام}، علوم اسلامی، انسانی، مطالعات بین رشته‏‌ای و دستاوردهای ادبی؛
• رسالت حوزه علمیه در تربیت نیروی انسانی مسلط بر نهج‌البلاغه و معارف آن و پاسخ به شبهات مرتبط؛

 مادّۀ ۶. نظام آموزشینظام آموزشی این رشته، نیم‌سالی، درسی(ساعتی) و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایان‌نامه حدّاقل ۶ و حدّاکثر ۸ نیم‌سال خواهد بود. مادّۀ ۷. شرائط کلی پذیرش

• احراز صلاحیّت‌های اخلاقی و عمومی؛
• دارا بودن مدرک علمی سطح دو؛
• قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه علمی.

 مادّۀ ۸. جدول دروس پیش نیاز

ردیف	عنوان درس	ساعت	اهداف
۱	شناخت حدیث	۳۲	شناخت جایگاه و منزلت احادیث و شیوه‌های گوناگون رویارویی با آن از دیدگاه فریقین
۲	تاریخ و منابع حدیثی	۳۲	شناخت سرگذشت حدیث از عصر صدور تا دوره معاصر با تأکید بر حدیث شیعه همراه با بررسی جوامع حدیثی به ویژه کافی و بخاری
۳	درایه و رجال کاربردی	۱۶+۳۲نظری- عملی	تطبیق مباحث مهمّ کاربردی و نکات اساسی علم درایه و رجال بر احادیث و بیان معیارهای وثاقت راویان و اعتبار حدیث
۴	اسباب اختلاف الحدیث	۱۶+۳۲نظری- عملی	شناخت پدیده تعارض و منشاء آن در احادیث و راه‌های رفع تعارض با تأکید بر نهج‌البلاغه
۵	مبانی و قواعد فهم قرآن و حدیث	۳۲	شناخت مبانی، قواعد و روش‌های مؤثر در فهم قرآن
جمع ساعت		۱۹۲

تبصره: طلّابی که دروس پیش‌نیاز را در سطح دو گرایش علوم حدیث و یا مراکز معتبر دیگر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصل‌ها، از گذراندن این دروس معاف هستند.مادّۀ ۹. عناوین و مشخّصات کلّی دروس

ردیف	عنوان درس	ساعت
۱	دروس عمومی	۵۹۲
۲	دروس تخصّصی با احتساب پایان‌نامه	۱۳۵۲
جمع ساعت		۱۹۴۴

 مادّۀ ۱۰. عناوین و مشخّصات تفصیلی دروس۱ـ دروس عمومی

ردیف	عنوان درس	ساعت	اهداف
۱	فقه	۱۶۰	شناخت استدلالی مسائل مهم فقه، طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح سه
۲	اصول	۳۲۰	شناخت مباحث مهمّ اصولی، طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح سه
۳	عربی معاصر	۴۸	ایجاد توان بهره‌گیری از متون عربی جدید در حوزه ادبیات و محتوای نهج‌البلاغه
۴	روش تحقیق پیشرفته	۳۲	تقویت توان تحقیق و پژوهش در کتاب شریف نهج‌البلاغه، با آموزش روش‌های تحقیق و کیفیت بهره‌برداری از ابزار و منابع
۵	روش تدریس	۳۲	ایجاد توان مهارت تدریس با آموزش روش‌ها و فنون کلاس‌داری و ارزشیابی
جمع ساعت		۵۹۲

 ۲ – دروس تخصّصی

ردیف	عنوان درس	ساعت	اهداف
۱	منطق فهم متن	۳۲	شناخت و بررسی اصول، مبانی، روش‌ها و رویکردها در فهم متن (هرمنوتیک) و ارائه منطق صحیح فهم آن با عنایت به مباحث زبان و دین و معناشناسی
۲	مبانی نقد حدیث	۱۶	شناخت مبانی، ملاک‌ها و شیوه‌های نقد سندی و محتوایی روایات با نگاهی به نهج‌البلاغه
۳	روش فهم حدیث	۳۲	شناخت مبانی، قواعد و روش‌های موثر درفهم حدیث با رویکرد نهج‌البلاغه
۴	روش تصحیح متن حدیث	۸+۱۶نظری- عملی	شناخت روش‌ها و مراحل تصحیح متن حدیث و کسب مهارت‌های لازم با تاکید بر نهج‌البلاغه
۵	کتاب شناسی نهج‌البلاغه	۱۶+۳۲نظری- عملی	شناخت ساختار شکلی و محتوایی، نسخ، منابع، مستدرکات و شروح نهج‌البلاغه و آثار مهم مرتبط با آن
۶	مفردات نهج‌البلاغه	۱۶+۳۲نظری- عملی	شناخت قواعد و مراحل فهم و تحلیل لغوی و صرفی مفردات با تطبیق بر نهج‌البلاغه
۷	اعتبار نهج‌البلاغه	۳۲	تبیین اعتبار سندی و متنی نهج‌البلاغه و پاسخ به شبهات مربوط به آن
۸	ترجمه شناسی نهج‌البلاغه	۱۶+۳۲نظری- عملی	شناخت قواعد و روش‌های ترجمه، همراه با شناخت امتیازات و ویژگی‌های ترجمه‌های فارسی مهم نهج‌البلاغه و آسیب شناسی آن‌ها
۹	قرآن و نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت تأثیر قرآن بر محتوا و ساختار نهج‌البلاغه و تاثیر نهج‌البلاغه در فهم قرآن
۱۰	نهج‌البلاغه و ادبیات عربی و فارسی	۳۲	شناخت تاثیر ویژ گی‌های ادبی نهج‌البلاغه بر ادبیات عربی و فارسی و برعکس
۱۱	سبک‏‌شناسی نهج البلاغه	۳۲	شناخت چیستی رویکردها و عوامل پیدایش سبک در کلام و متون ادبی همراه با تحلیل سبک زبانی، ادبی و محتوایی نهج البلاغه
۱۲	تحلیل نحوی نهج‌البلاغه	۳۲	کسب مهارت تطبیق قواعد نحوی بر عبارات مشکل نهج‌البلاغه همراه با ترکیب بخش‌هایی از آن
۱۳	علوم بلاغی	۳۲	شناخت تکمیلی مباحث و نکات مهم علم معانی، بیان و بدیع با محوریت نهج البلاغه
۱۴	بلاغت نهج‌البلاغه	۴۸	شناخت زیبایی‌های لفظی و معنایی نهج‌البلاغه ضمن تحلیل اسلوب‌های بلاغی مهم آن و ارائه بر جستگی‌های بلاغی نهج‌البلاغه بر سایر متون بلاغی
۱۵	متن خوانی و ترجمه نهج‌البلاغه ۶، ۵، ۴، ۳، ۲، ۱	۹۶+۹۶عملی	شناخت و انس با نهج‌البلاغه از طریق قرائت کامل متن نهج‌البلاغه به ترتیب خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها
۱۶	خداشناسی در نهج‌البلاغه ۱ و ۲	۶۴	شناخت صفات و افعال خداوند و آثار فوائد آن در نهج‌البلاغه
۱۷	نبوت در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت مباحث نبوت عامه و خاصه و سیره نبوی صلی الله علیه و آله در نهج‌البلاغه
۱۸	امامت در نهج‌البلاغه	۴۸	شناخت مباحث امامت عامه و خاصه و سیره علوی در نهج‌البلاغه
۱۹	دنیا و آخرت در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت حقیقت، جایگاه و ویژگی‌های دنیا و آخرت ضمن تبیین آثار دنیا گرایی و آخرت گرایی از دیدگاه نهج‌البلاغه
۲۰	اخلاق در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت فضایل و رذائل اخلاقی و عوامل و راه‌های تربیت اخلاقی و سلوک معنوی در نهج‌البلاغه
۲۱	تعلیم و تربیت در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت مبانی، اهداف ، قواعد و روش‌های تعلیم و تربیت اسلامی در نهج‌البلاغه
۲۲	معرفت شناسی در نهج‌البلاغه	۱۶	شناخت جایگاه، چیستی، ارزش‌ها و ابزار، عوامل و موانع شناخت در نهج‌البلاغه
۲۳	انسان در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت آفرینش انسان، غایت آن، ساخت‌های وجودی از جمله بحث معرفت نفس و ویژگی‌های انسان و انسان کامل در نهج‌البلاغه
۲۴	حکومت و سیاست در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت مفاهیم اساسی، مبانی، اهداف و اصول حکمرانی در نهج‌البلاغه
۲۵	جامعه در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت ویژگی‌های جامعه و جامعه مطلوب و حقوق اجتماعی افراد در نهج‌البلاغه
۲۶	مدیریت در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت مفاهیم، مبانی، اهداف و اصول مدیریت و ویژگی‌های مدیر از منظر نهج‌البلاغه
۲۷	تاریخ تحلیلی امیرالمؤمنین علیه السلام 1 و ۲	۶۴	شناخت تحلیلی از تاریخ امیرالمؤمنین علیه السلام (از تولد تا شهادت) و بررسی تاریخی برخی حوادث مطرح شده در نهج‌البلاغه
۲۸	جریان شناسی فرهنگی و اجتماعی در نهج‌البلاغه	۳۲	شناخت جریان‌های فکری ، فرهنگی و اجتماعی در عصر حضرت امیر علیه السلام و چگونگی مواجهه حضرت با آن‌ها در نهج‌البلاغه
۲۹	پایان نامه	۹۶+۹۶عملی	ارائه یک پژوهش جامع، همراه با نقد و بررسی و تتبع کافی منابع در حوزه نهج‌البلاغه و سایر کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام
جمع ساعت		۱۳۵۲

 

---

اسناد پشتیبان