ماده ۱. عنوان

عنوان، کلیات و برنامه سطح ۳ (ویژه خواهران) رشته فلسفه اسلامی می‌باشد.

ماده ۲. تعریف

«سطح ۳ رشته فلسفه اسلامی» پس از سطح ۲ (دوره عمومی) آغاز می‌گردد، دانش‌پژوهان در این دوره مبانی، آراء و مشرب‌های مهم فلسفه اسلامی را آموخته، توان تحلیل و بررسی، تدریس و پاسخ‌گویی به نیازهای رایج در زمینه فلسفه اسلامی را - در محدده‌ای که در این سطح بحث می‌شود - کسب می‌کنند و پس از احراز توان علمی با ارائه پایان‌نامه، موفق به دریافت مدرک سطح ۳ رشته فلسفه‌ اسلامی می‌شوند.

ماده ۳. اهداف

اهداف این رشته عبارت است از:

1. تعمیق شناخت نسبت به مبانی اعتقادی؛
2. شناخت آراء، روش‌ها و مشرب‌های مهم در فلسفه اسلامی و آشنایی با مبانی آنها؛
3. ایجاد توان تحقیق در حد تتبع (جمع‌آوری و نتیجه‌گیری) و نقد، در زمینه فلسفه اسلامی؛
4. ایجاد توان تدریس فلسفه اسلامی در سطوح پایین‌تر؛
5. تقویت توان ترویج مباحث فلسفه اسلامی به صورت نوشتار و گفتار؛
6. ایجاد توان پاسخ‌گویی به سؤالات رایج اعتقادی؛
7. آماده‌سازی استعدادهای برتر به منظور ورود به مقاطع بالاتر؛
8. ایجاد توان بهره‌گیری از متون فلسفی.

ماده ۴. سیاست‌ها

1. توجه خاص به تأثیرپذیری فلسفه اسلامی از قرآن و سنت و پیامبر و اهل بیت علیهم‌السلام
2. تکیه بر آموزش محورها و موضوعات اصلی رشته فلسفه اسلامی؛
3. تقویت استقلال فکری و اعتماد به نفس در مسایل فلسفی؛
4. اهتمام بر درک و بکارگیری متون و منابع مهم و اصلی فلسفه اسلامی؛
5. تلاش بر معرفی توصیفی منابع مهم و اصیل فلسفه اسلامی؛
6. تأکید بر توسعه‌ی آموزش‌ پژوهش‌محور؛
7. تأکید بر نقش محوری زن در تحکیم خانواده در کلیه‌ی امور آموزشی و پژوهشی؛
8. توجه به ویژگی‌های بانوان در برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و تربیتی؛
9. شناسایی استعدادهای ویژه جهت تصدّی امور تحقیق، تدریس، مدیریت و تبلیغ.
10. تأکید بر بهره‌گیری از روش‌های کارآمد آموزشی بویژه روش مشارکت فعال؛
11. تأکید بر پویایی برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و توجه به نیازهای روز؛
12. تأکید بر استفاده از متون اساسی، جامع، موجز و کاربردی؛

ماده ۵. نظام آموزشی

نظام آموزشی این رشته نیم‌سالی واحدی است. طول دوره حداقل ۷ نیم‌سال و حداکثر ۱۰ نیم‌سال بدون احتساب پایان‌نامه می‌باشد. دانش‌پژوهان این رشته به صورت حضوری دروس را فرا می‌گیرند.

ماده ۶. شرایط پذیرش

1. احراز صلاحیت اخلاقی و عمومی براساس آیین‌نامه‌های مصوب؛
2. دارا بودن مدرک علمی سطح ۲؛
3. قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه علمی؛
4. داوطلبان ورود به این رشته خواهران می‌باشند.

ماده ۷. عناوین و مشخصات کلی دروس

عناوین و تعداد واحدهای درسی به شرح زیر است: 

ردیف	عنوان	تعداد واحد
۱	دروس تخصصی	۷۶
۲	دروس عمومی	۲۶
جمع		۱۰۲

1. دروس عمومی

ردیف	عنوان درس	تعداد واحد	اهداف آموزشی
۱	فقه ۱، ۲، ۳ و ۴	۱۲	شناخت استدلالی مسائل مهم فقه و آشنائی با روش‌های استدلال فقهی و فلسفه احکام
۲	اصول فقه ۱، ۲، ۳ و ۴	۸	شناخت مباحث مهم اصولی و حتی‌الامکان متناسب با گرایش فلسفه اسلامی
۳	تفسیر قرآن ۱ و ۲	۴	شناخت معارف مهم قرآنی
۴	تجزیه و ترکیب	۲	تقویت توان تشخیص و بکارگیری قواعد صرف و نحو
جمع		۲۶

2. دروس تخصصی

ردیف	نام واحد درسی	واحد	هدف
۱	فلسفه اسلامی ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵	۱۸	شناخت فلسفه اسلامی (نهایهالحکمه)
۲	مکاتب فلسفی جهان اسلام	۲	شناخت مشرب‌های مختلف فلسفه اسلامی و تفاوت‌های آنها
۳	متون فلسفه اسلامی	۲	ایجاد توان بهره‌گیری از متون اصلی فلسفه مشاء و اشراق
۴	کلام اسلامی ۱ ، ۲ و ۳	۶	شناخت استدلالی مباحث نبوت، امامت و معاد
۵	فلسفه دین و مسائل جدید کلامی ۱ و ۲	۴	بررسی مباحث اصلی فلسفه دین و مسائل مهم جدید کلامی
۶	علم‌النفس	۲	شناخت نفس انسانی، ویژگی‌‌ها و قوای آن
۷	معرفت‌شناسی	۲	شناخت استدلالی راه‌ها و ابزار شناخت و ارزشیابی آنها
۸	تفکر عقلی در کتاب و سنت	۲	آشنایی بیشتر با گزاره‌های دینی در مورد عقل و تفکر عقلی
۹	منطق قدیم ۱ و ۲	۴	شناخت روش استدلال برهانی و شرائط آن و شناخت مغالطه و انواع مغالطه
۱۰	منطق جدید	۲	آشنائی بیشتر با شیوه استدلال و نمادهای منطق جدید
۱۱	تاریخ فلسفه‌ اسلامی	۲	شناخت جریانات مهم تأثیرگذار در فلسفه اسلامی و شخصیت‌های مهم آن
۱۲	تاریخ فلسفه‌ غرب ۱، ۲، ۳ و۴	۸	شناخت و نقد جریانات مهم فلسفه‌ غرب و شخصیت‌های تأثیرگذار در آن
۱۳	فلسفه اخلاق	۲	آشنائی با مبادی و ملاک‌های گزاره‌های اخلاقی و نظریات و مکاتب مهم
۱۴	فلسفه علم	۲	شناخت ماهیت و روش علوم تجربی و دیدگاه‌های موجود در آن
۱۵	فلسفه تطبیقی	۲	شناخت جهات اختلاف فلسفه اسلامی با دیگر فلسفه‌های مهم در بحث‌های وجود، علیّت و واجب‌الوجود و صفات آن
۱۶	عرفان اسلامی	۲	آشنایی با مباحث اساسی عرفان نظری
۱۷	زبان تخصصی ۱و۲	۴	ایجاد توان بهره‌گیری از متون انگلیسی در زمینه فلسفه اسلامی
۱۸	عربی معاصر	۲	ایجاد توان بهره‌گیری از متون جدید عربی در رشته فلسفه
۱۹	روش تحقیق پیشرفته	۲	آشنائی با روش‌های مختلف پژوهش فلسفی و کیفیت بهره‌برداری از منابع فلسفی
۲۰	کارورزی و ارائه تحقیق ۱ و ۲	۲	کسب مهارت‌های لازم در انجام پژوهش‌های فلسفی و ارائه نتایج پژوهش
۲۱	پایان‌نامه	۴	ارائه یک تحقیق (یا پژوهش) جامع همراه با نقد و بررسی و تتبع کافی در یک موضوع فلسفی
جمع		۷۶

  دروس عمومیفقه ۱، ۲، ۳ و ۴تعداد واحد: ۱۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت استدلالی مباحث مهم فقه و آشنایی با روش‌های استدلال فقهی و فلسفه احکامسرفصل‌ها: یکی از ستون‌های الف یا ب به صورت اختیاری گزینش و ارائه می­شود.

الف: کتاب‌های:۱. جهاد۲. ضمان۳. صلح۴. قرض۵. ودیعه۶. عاریه۷. نکاح۸. طلاق و خلع۹. یمین، نذر و عهد۱۰. وصیت۱۱. وقف۱۲. لقطه۱۳. اطعمه و اشربه۱۴. ارث۱۵. حدود۱۶. دیات

ب: کتاب‌های:اجارهضمانصلحمضاربهقرضودیعهعاریهوقفقضاشهاداتاقرارلقطهاطعمه و اشربهانفالارثحدوددیات

 منبع: «دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی» تألیف باقر ایروانیدر هر سه واحد، حدود ۸۰ صفحه تدریس می‌شود.

 

منابع جهت مراجعه:

1. مسالک شهید ثانی
2. شرح لمعه شهید ثانی
3. شرایع الاسلام محقق حلی
4. فقه الامام الصادق محمد جواد مغنیه

اصول فقه ۱، ۲، ۳ و ۴تعداد واحد: ۸ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت مباحث اصولی مهم و حتی‌الامکان متناسب با گرایش فلسفه اسلامی

 

سرفصل‌ها:

مطالب این درس از یکی از دو کتاب اصول فقه (مرحوم مظفر) یا الحلقه الثالثه (شهید صدر)‌ به شرح ذیل به صورت اختیاری گزینش و ارائه می‌شود. 

الف. اصول فقه

1. ملازمات عقلی

۱ ـ ۱. اقسام دلیل عقلی۲ ـ ۱. مستقلات عقلیه۳ ـ ۱. غیر مستقلات عقلیه۱ ـ ۳ ـ ۱. اجزاء۲ ـ ۳ ـ ۱. مقدمه واجب۳ ـ ۳ ـ ۱. مساله ضد۴ ـ ۳ ـ ۱. اجتماع امر و نهی۵ ـ ۳ ـ ۱. دلالت نهی بر فساد

2. مباحث حجت

۱ ـ ۲. مباحث مقدماتی۱ ـ ۱ ـ ۲. موضوع و معنای حجیّت۲ ـ ۱ ـ ۲. مدلول اماره و ظن معتبر۳ ـ ۱ ـ ۲. ظن نوعی۴ ـ ۱ ـ ۲. اماره و اصل عملی۵ ـ ۱ ـ ۲. معیار حجیت اماره۶ ـ ۱ ـ ۲. ذاتی بودن حجیت علم۷ ـ ۱ ـ ۲. ظن خاص و ظن مطلق۲ ـ ۲. قرآن کریم و نسخ آن۳ ـ ۲. سنت۱ ـ ۳ ـ ۲. فعل و تقریر معصوم۲ ـ ۳ ـ ۲. خبر متواتر۳ ـ ۳ ـ ۲. خبر واحد۴ ـ ۲. دلیل عقلی۵ ـ ۲. حجیت ظواهر۶ ـ ۲. قیاس۷ ـ ۲. تعادل و تراجیحبنابراین از «مباحث حجیت» پنج بحث «مقدمات دلیل انسداد»، «حجیت امری اعتباری است یا انتزاعی»، «اجماع»، «شهرت» و «سیره» حذف شده است.

 

ب. الحلقه الثالثه (از درس اوّل تا ۱۷ و از درس ۵۸ تا ۸۲)

1. تعریف و موضوع علم اصول
2. حکم شرعی و تقسیماتش
3. حجیت قطع
4. ادله محرزه (تا اوّل دلیل شرعی لفظی)
5. دلیل عقلی (درس ۵۸)

۱ - ۵. حجیت دلیل عقلی۲ - ۵. محال بودن تکلیف به غیر مقدور۳ - ۵. قدرت به معنای اعم شرط تکلیف۴ - ۵. امکان وجوب مشروط۵ ـ ۵. مسؤولیت انسان نسبت به قیود و مقدمات۶ - ۵. قطع موضوعی۷ - ۵. واجب توصلی و تعبدی۸ - ۵. واجب تخییری۹ - ۵. وجوب غیری۱۰ - ۵. اجزاء۱۱ - ۵. اجتماع امر و نهی۱۲ - ۵. مسأله ضد۱۳ - ۵. دلالت نهی بر فساد۱۴ - ۵. ملازمه حکم عقل و شرعدر هر دو واحد حدود ۷۰ صفحه از اصول فقه و ۵۵ صفحه از الحلقه الثالثه تدریس می‌شود.

 

منابع جهت مراجعه:

1. کفایه الاصول                         آخوند خراسانی(ره)
2. رسائل (فرائد الاصول)                         شیخ انصاری(ره)
3. اصول الفقه محمد رضا مظفر
4. الحلقه الثالثه             شهید محمد باقر صدر

 تفسیر قرآن ۱ و ۲تعداد واحد: ۴ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت معارف مهم قرآنی

 

سرفصل‌ها:

1. تفسیر (۱) حداقل ۴۵ صفحه وزیری از کلیه مباحث متن عربی تفسیر مجمع‌البیان خوانده می‌شود.

طلاب موظفند در کنار این متن به تفاسیر تبیان، جوامع الجامع و نمونه مراجعه نمایند.

2. تفسیر(۲) حداقل ۶۰ صفحه وزیری از کلیه مباحث متن عربی تفسیر المیزان از ۱۲ سوره اول قرآن خوانده می‌شود.

طلاب موظفند در کنار این متن به تفاسیر احسن الحدیث، کنز الدقائق و المنار مراجعه نمایند.

 

توجه:

در مجمع‌البیان بهتر است سوره‌های زیر به ترتیب خوانده شود: علق، قلم، مزمل، مدثر، فاتحه، مسد، تکویر، اعلی، لیل، فجر، ضحی، انشراح، عصر، عادیات، کوثر، تکاثر، ماعون، کافرون، فیل، فلق، ناس، توحید، نجم، عبس و ... تجزیه و ترکیبتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: ‌عملیپیش‌نیاز: نداردهدف: تقویت توان تشخیص و بکارگیری قواعد صرف و نحو

 

سرفصل‌ها:

1. اهمیت تجزیه و ترکیب
2. مفهوم‌شناسی تجزیه و بیان عناصر مؤثر در تجزیه فعل، اسم معرب، اسم مبنی و حرف
3. مفهوم‌‌شناسی ترکیب و بیان عناصر مؤثر در ترکیب کلمه و جمله
4. اقسام ترکیب موضوعی و غیرموضوعی، جدولی و غیرجدولی(تشریحی)، یک وجهی و چند وجهی

 

روش ارائه درس:

ابتدا استاد در سه یا چهار جلسه چهار بند فوق را یادآوری می‌کند بعد برای هر جلسه متنی را مشخص می‌کند و از همه طلاب می‌خواهد که آن متن را تجزیه، ترکیب و ترجمه نمایند و در کلاس از آنها سؤال می‌کند و کار عملی آنها را ارزیابی می‌کند.۵ نمره به فعالیت کلاسی و ۵ نمره به تحقیق (تجزیه و ترکیب چند وجهی از یک حزب قرآن) و ۱۰ نمره دیگر به امتحان آخر نیم‌سال اختصاص پیدا می‌کند.متن از قرآن کریم یا نهج‌البلاغه با عبارت‌های مشکل انتخاب می‌شود و امتحان آخر نیم‌سال می‌تواند از متنی غیر از متن داده شده ولی در سطح آن باشد.

 

منابع:

1. الجدول فی اعراب القرآن                         محمود صافی
2. اعراب القرآن الکریم و بیانه محی‌الدین درویش
3. اعراب القرآن المنسوب الی الزجاج تحقیق: ابراهیم ابیاری
4. تفسیر الکشفاف                         محمود زمخشری
5. تفسیر جوامع الجامع             مرحوم طبرسی

   دروس تخصصیفلسفه اسلامی ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ تعداد واحد: ۱۸ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت فلسفه اسلامی (صدرائی)، روش و مسائل آندر این درس مطالب نهایه‌الحکمه تدریس می‌شود و طلاب به تعلیقه آیت الله مصباح و حواشی استاد فیاضی به عنوان فعالیت کلاسی مراجعه می‌کنند، ۵ نمره از ۲۰ نمره این درس به فعالیت کلاسی اختصاص پیدا می‌کند.

 

سرفصل‌ها:

فلسفه۱ (۴ واحد)المدخل           ۱. فی احکام الوجود                                               ۲. فی الوجود المستقل و الرابط

3. فی انقسام الوجود الی ذهنی و خارجی ۴. فی مواد القضایا: الوجوب و الامکان و الامتناع

فلسفه ۲ (۴ واحد)

5. فی‌الماهیه و احکامها ۶. فی المقولات العشر
6. فی‌الواحد و الکثیر

فلسفه ۳ (۴ واحد)

8. فی‌العله و المعلول                                                ۹. فی‌القوه و الفعل

فلسفه ۴ (۳ واحد)

10. فی‌السبق و اللحوق و القدم و الحدوث ۱۱. فی‌العقل و العاقل و المعقول

فلسفه ۵ (۳ واحد)

12. فیما یتعلق بالواجب الوجود

 متن درسی: نهایه الحکمه                                                      علامه محمد حسین طباطبائی

 

منابع جهت مراجعه:

1. تعلیقه علی نهایهالحکمه محمد تقی مصباح یزدی
2. تعلیقه علی نهایهالحکمه غلامرضا فیاضی
3. آموزش فلسفه محمد تقی مصباح یزدی
4. پاورقی‌های اصول فلسفه و روش رئالیسم شهید مرتضی مطهری
5. شرح مبسوط منظومه شهید مرتضی مطهری
6. الحکمه المتعالیه فی‌الاسفار الاربعه             ملاصدرا
7. منظومه ملاهادی سبزواری

 مکاتب فلسفی جهان اسلامتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: فلسفه اسلامیهدف: شناخت مشرب‌های مختلف فلسفه اسلامی و تفاوت آن‌هااستاد مباحث ذیل را با ذکر منابع در کلاس گزارش می‌کند و ۵ نمره از ۲۰ نمره این درس به یک تحقیق مقایسه‌ای بین سه مکتب اختصاص می‌یابد.

 

سرفصل‌ها:

1. کلیات، معرفی سه مکتب مشاء، اشراق و حکمت متعالیه و روش آن‌ها
2. وجود و ماهیت در این سه مکتب
3. علیت در این سه مکتب
4. حرکت در این سه مکتب
5. اتحاد عاقل و معقول در این سه مکتب
6. خدا، صفات خدا و افعال الهی در این سه مکتب
7. معاد در این سه مکتب

 در این درس طلاب می‌توانند به کتاب‌هایی که در معرفی حکمت مشاء، اشراق و متعالیه و یا در زمینه تاریخ فلسفه اسلامی نوشته شده مراجعه نمایند.

 

منابع:

1. الحکمه المتعالیه فی‌الاسفار الاربعه                                     ملا صدرا
2. منظومه                         ملا هادی سبزواری
3. الاشارات و التنبیهات بوعلی سینا
4. حکمهالاشراق شیخ سهروردی
5. درآمدی به نظام حکمت صدرائی عبدالرسول عبودیت
6. فلسفه اشراق حسن معلمی
7. رسائل فلسفی صدرالمتألهین حامد ناجی اصفهانی
8. مشاعر ملا صدرا
9. شواهد الربوبیّه ملا صدرا
10. رسائل سبزواری جلال‌الدین آشتیانی
11. مجموعه مصنفات شیخ اشراق انجمن حکمت و فلسفه
12. شرح مبسوط منظومه شهید مرتضی مطهری
13. سهروردی و حکمت اشراق مهدی امین رضوی
14. نوآوری‌های فلسفه اسلامی یارعلی کرد فیروزجائی
15. الالهیات من الشفاء بوعلی سینا
16. تاریخ فلسفه اسلامی ماجد فخری
17. آموزش فلسفه محمدتقی مصباح یزدی
18. نهایهالحکمه علامه طباطبائی
19. مجله نقد و نظر شماره ۵۱ و ۵۲
20. فلسفه مشاء محمد ذبیحی

 متون فلسفه اسلامیتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: ایجاد و توان بهره‌گیری از متون اصلی فلسفه مشاء و اشراق در این درس حدود ۱۰ صفحه از فصوص الحکم (فارابی)، ۱۵ صفحه از نمط رابع اشارات (‌بوعلی‌سینا) و ۳۰ صفحه از حکمت اشراق (سهروردی) با انتخاب استاد و با همیاری دانش‌پژوهان تدریس می‌شود.هر دانش پژوه باید ۲۰ صفحه از منابع فوق را طبق تعیین استاد، به عنوان کار علمی، به صورت روان و گویا ترجمه و تحویل نماید.۱۰ نمره به امتحان پایانی، ۵ نمره به فعالیت کلاسی و ۵ نمره به کار عملی هر دانش پژوه اختصاص می‌یابد.

 

منابع:

1. فصوص الحکم             فارابی
2. الاشارات و التنبیهات             بوعلی‌سینا
3. حکمه الاشراق شیخ سهروردی

  کلام اسلامی ۱، ۲ و ۳تعداد واحد: ۶ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت استدلالی مباحث نبوت، امامت و معاد

سرفصل‌ها:

از آنجا که بعضی از مباحث این درس در دوره‌های قبلی خوانده شده در این مقطع مطالب و استدلالهای جدید به صورتی عمیق و پاسخگو به بعضی شبهات ارائه می‌شود.کلام اسلامی۱ (‌نبوت)حقیقت وحی و نبوت، ضرورت بعثت انبیاء، ویژگی‌های انبیاء (عصمت، علم لدنی)وظائف و اختیارات (‌شئون)‌ انبیاء، راه‌های شناخت انبیاء (قرائن و معجزه)خاتمیت، جامعیت دین (‌قلمرو دین)کلام اسلامی۲ ( امامت )تعریف امامت و ولایت، ضرورت امامت، ویژگی‌های امام (عصمت و علم لدنی)شئون امامت (‌رهبری، مرجعیت دینی، ولایت تکوینی)‌، امامت خاصهمقام اهل بیت، مهدویت، غیبت و انتظارکلام اسلامی۳ ( معاد)‌حقیقت معاد، ضرورت عقلی و نقلی معاد، مرگ، قبر و عالم برزخ، قیامت و مواقف آن، دنیا و آخرت، سنجش اعمال (شفاعت، حبط و تکفیر و...) تجسم اعمال، بهشت و دوزخ، سعادت و شقاوت اخروی و عوامل آنها

 

منابع اصلی:

1. تلخیص الالهیات جعفر سبحانی
2. کشف المراد علامه حلی
3. گوهر مراد عبدالرزاق لاهیجی
4. معارف قرآن (راهنماشناسی و معادشناسی) مصباح یزدی
5. کلام اسلامی محمد سعیدی مهر
6. عقائد استدلالی علی ربانی گلپایگانی

 

منابع جهت مطالعه:

شوارق الالهام                                                                                                       عبدالرزاق لاهیجیدلائل الصدق                                                                                                        علامه حلیعبقات الانوار                                                                                                       میر حامد حسینالغدیر                                                                                                                 علامه امینیالمراجعات                                                                                                          عبدالحسین شرف الدینعقائد الامامیه                                                                                                        محمدرضا مظفراحقاق الحق                                                                                                         قاضی نور الله تستریتمهید الاصول (در علم کلام اسلامی)                                                                          شیخ طوسیمعاد شناسی                                                                                                         محمد حسن قدردان قراملکیامامت پژوهشی                                                                                                     آستان قدس رضویمنشور جاوید (‌جلدهای مرتبط)                                                                                جعفر سبحانیتفسیر موضوعی قرآن (‌جلدهای مرتبط) مبداء و معاد                                                      عبدالله جوادی آملیمعارف قرآن در المیزان                                                                                           سید مهدی امینپیام قرآن (جلدهای مرتبط)                                                                                      ناصر مکارم شیرازی و دیگرانو ۱۶. امام شناسی- معاد شناسی                                                                                سید محمد حسین تهرانیمجموعه آثار (جلد یک تا چهار)                                                                               شهید مرتضی مطهریامامت و ولایت در قرآن                                                                                          عبدالحسین امینینظام امامت و رهبری                                                                                              لطفعلی صافی گلپایگانیمعالم المدرستین                                                                                                   علامه سید مرتضی عسکریپژوهشی در عصمت معصومان                                                                                  حسن یوسفیان و دیگرانامامت                                                                                                                 ربانی گلپایگانیاصول التشیع                                                                                                        هاشم معروف الحسینیانسان از آغاز تا انجام                                                                                             علامه طباطبائیالمبداء و المعاد                                                                                                     بوعلی سینامبداء و معاد                                                                                                         ملاصدرامعاد از دیدگاه حکیم مدرس زنوزی                                                                           غلامحسین ابراهیمی دینانینقدی بر اندیشه وهابیان                                                                                          سید حسین موسوی قزوینیحیات جاودانه                                                                                                      امیر دیوانیرهبری در تشیع                                                                                                    روح‌الله حسینیان فلسفه دین و مسائل جدید کلامی ۱ و ۲تعداد واحد: ۴ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: کلام اسلامیهدف: بررسی مسائل اصلی فلسفه دین و مسائل جدید کلامی

 

سرفصل‌ها:

1. کلیات (تعریف دین، فلسفه دین، کلام، کلام جدید ، الهیات و تفاوت آن‌ها )‌
2. منشأ دین
3. نیاز بشر به دین
4. عقل‌گرائی و ایمان‌گرائی
5. زبان دین
6. علم و دین
7. دین و سکولاریزم
8. تجربه دینی
9. کثرت‌گرایی دینی
10. ادله اثبات وجود خدا (وجود شناختی، اخلاقی، تجربه دینی و احتمالات)

 منابع:

1. عقل و اعتقاد دینی                                                             ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی
2. جستارهایی در کلام جدید                                                                         جمعی از نویسندگان
3. فلسفه دین                                                             محمد حسین زاده
4. انتظار بشر از دین                                     عبدالله نصری
5. دین‌شناسی                                                             عبدالله جوادی آملی
6. براهین اثبات وجود خدا                                                                         عبدالله جوادی آملی
7. براهین اثبات وجود خدا                                                             حمید رضا شاکرین
8. خدا و مساله شر                                                                         محمد حسن قدردان قراملکی
9. کاوش‌های عقل نظری                                                             مهدی حائری یزدی
10. کلام جدید حسن یوسفیان
11. هرمنوتیک             احمد واعظی
12. زبان دین             ابوالفضل ساجدی
13. هندسه معرفتی کلام جدید                                                 احد فرامرز قراملکی
14. مدخل مسائل جدید در علم کلام                                                 جعفر سبحانی
15. درآمدی بر کلام جدید                                                 هادی صادقی
16. کلام جدید در گذر اندیشه‌ها                                     علی اوجبی
17. باورهای دینی                         مؤسسه امام خمینی
18. کلام جدید             عبدالحسین خسروپناه
19. انتظار بشر از دین                                     عبدالله جوادی آملی
20. فلسفه دین             ترجمه محمد محمدرضائی
21. گستره شریعت                         عبدالحسین خسروپناه
22. نظریه ایمان در کتاب و سنت                                                             محسن جوادی

  علم النفستعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت نفس انسانی، ویژگی‌ها و قوای آن

 

سرفصل‌ها:

در این درس مباحث فلسفی ذیل با توجه به آیات و روایات تدریس می‌شود.

1. تعریف و انواع نفس (نباتی، حیوانی و انسانی)‌
2. قوای نفس
3. تجرد نفس
4. حدوث نفس
5. رابطه نفس و بدن
6. حرکت و تکامل نفس
7. خلود نفس
8. تناسخ
9. سعادت و شقاوت نفس و عوامل آن

 

منابع جهت مراجعه:

1. اسفار ج ۸ و ۹                                                 با شروح آیات عظام جوادی آملی و مصباح یزدی
2. علم النفس                         غلامرضا فیاضی (‌مؤسسه امام خمینی)‌
3. «النفس» از کتاب الشفاء                                                 بوعلی سینا، تحقیق آیهالله حسن‌زاده آملی
4. نفس و روح در فلسفه، آیات و روایات             حسن معلمی
5. نقش روح                                                 سید محمد خامنه‌ای
6. شرح منظومه (‌فریده ثالثه)                                     ملا هادی سبزواری
7. و ۸ . معرفت نفس - شرح عیون النفس             حسن حسن زاده آملی
8. نفس از دیدگاه حکمای مسلمان                                     عباس نیکزاد
9. انسان از آغاز تا انجام                         علامه طباطبائی
10. انسان از دیدگاه اسلام             عبدالله نصری
11. انسان‌شناسی محمود رجبی
12. انسان‌شناسی محمدتقی مصباح یزدی
13. بقاء روح پس از مرگ                         خواجه نصیرالدین طوسی
14. فی تحصیل السعاده ابونصر فارابی
15. النفس و الروح و شرح قواهما             امام فخر رازی

 معرفت‌شناسیتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: نداردهدف: شناخت استدلالی راه‌ها و ابزار شناخت و ارزشیابی آنها

 

سرفصل‌ها:

مطالب بر مبنای کتاب آموزش فلسفه از درس یازده تا آخر درس بیستم با توضیحات استاد تدریس می‌شود.

1. مقدمه شناخت‌شناسی (اهمیت، تاریخچه و تعریف شناخت‌شناسی)‌
2. بداهت اصول شناخت‌شناسی (نیاز به معرفت‌شناسی، امکان شناخت، ادعای شک گرایان و رد شبهه آن‌ها)‌
3. اقسام شناخت (‌سنگ بنای شناخت، علم حضوری، راز خطانا‌پذیری و مراتب آن و همراهی آن با علم حصولی)‌
4. علم حصولی، (‌تصور و تصدیق، اجزاء قضیه، تصورات جزئی و کلی، دیدگاه‌های متفاوت درباره مفهوم کلی)
5. اقسام مفاهیم کلی (‌اقسام معقولات - ماهوی، منطقی و فلسفی-، مفاهیم اعتباری، مفاهیم اخلاقی و حقوقی)
6. حس‌گرائی (پوزیتویسم و نقد آن، اصالت حس یا عقل)‌
7. نقش عقل و حس در تصورات
8. نقش عقل و حس در تصدیقات
9. ارزش شناخت (‌حقیقت چیست، معیار بازشناسی حقائق، ملاک صدق و کذب، نفس الامر)
10. ارزشیابی قضایای اخلاقی و حقوقی (ویژگی‌های شناخت‌های اخلاقی و حقوقی، ملاک صدق و کذب در قضایای ارزشی و معروفترین نظریات، نسبیت در اخلاق و حقوق، فرق قضایای اخلاقی و حقوقی)

 

متن درسی:

آموزش فلسفه                                                                                     محمدتقی مصباح یزدی

 

منابع فرعی:

1. شرح مبسوط منظومه             شهید مرتضی مطهری
2. شرح مختصر منظومه             شهید مرتضی مطهری
3. معرفت‌شناسی حسن معلمی
4. پژوهشی تطبیقی در معرفت‌شناسی معاصر             محمد حسین‌زاده
5. پیشینه و پیرنگ معرفت شناسی                                                            حسن معلمی
6. معرفت دینی صادق لاریجانی
7. شناخت‌شناسی در قرآن                                                                      عبدالله جوادی آملی
8. مبانی معرفت دینی محمد حسین زاده

   تفکر عقلی در کتاب و سنتتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: آشنایی بیشتر با نگاه کتاب و سنت به عقل و تفکر عقلی

 

سرفصل‌ها:

1. مفهوم تفکر عقلی
2. حقیقت عقل و تعقل در کتاب و سنت
3. حجیت و اعتبار عقل در کتاب و سنت (‌با توجه به شبهات غزالی، شیخیه، مکتب تفکیک و .. )‌
4. قلمرو عقل
5. نسبت عقل و شرع
6. آفات تفکر عقلی
7. نمونه‌های استدلال عقلی در کتاب و سنت (اثبات خدا، صفات خدا، نبوت و معاد)‌

 

منابع:

1. عقل در گستره دین             عبدالله جوادی آملی
2. علی و فلسفه الهی             علامه طباطبائی
3. حکمت جاودانه حسن معلمی
4. مقدمه آقای مطهری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم
5. شریعت در آیینه معرفت                                     عبدالله جوادی آملی
6. اصول فقه (‌مستقلات عقلیه)‌                                                                       محمد رضا مظفر
7. عقل و دین عباس نیکزاد
8. علی بن موسی الرضا و الفلسفه الالهیه                                                                 عبدالله جوادی آملی
9. کاوش‌های عقل نظری                                     دکتر مهدی حائری
10. تهافت الفلاسفه امام محمد غزالی
11. مکتب تفکیک محمدرضا حکیمی
12. الاسلام و العقل محمد جواد مغنیه
13. عقل در حکمت مشاء                         علی مراد داوودی
14. منطق و معرفت در نظر غزالی                                                 غلامحسین دینانی
15. عقل و وحی از نظر متفکران اسلامی                                     ترجمه حسن جوادی
16. عقل و وحی احمد حسین شریفی و دیگران
17. درء تعارض العقل و النقل             امام محمد غزالی

  منطق قدیم ۱ و ۲تعداد واحد: ۴ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت استدلالی دو صناعت برهان و مغالطه و مسائل مهم آن

 

سرفصل‌ها:

منطق ۱ : برهان

1. حقیقت برهان، فائده و ارزش آن
2. انواع برهان (برهان لم، برهان ان و انواع آن)‌
3. مقدمات برهان (‌یقینیات و اقسام آن)‌ اولیات، مشاهدات، مجربات، متواترات، حدسیات، فطریات و وجدانیات
4. شرائط برهان (شرائط مواد و شرائط صورت)
5. اجزاء علوم (‌مبادی، موضوع و مسائل)

 منطق ۲: مغالطه

1. حقیقت مغالطه و اسباب ایجاد آن
2. فوائد صناعت مغالطه
3. انواع مغالطه (‌اشاره‌ای به تقسیم مغالطه به مغالطه ذاتی و عرضی و تقسیم مغالطه ذاتی به لفظی و معنوی)

۱-۳- مغالطه در مقام بیان یک قضیه(اشتراک لفظ، ابهام ساختاری، تفصیل مرکب، ترکیب مفصل، اهمال سور، کنه و وجه، کوچک‌نمائی و ....)‌۲-۳- مغالطه ادعای بدون استدلال (‌مغالطات بیرونی)(بستن راه استدلال، بچه‌ها می‌دانند، توسل به جهل، طلب برهان از مخالف، تکرار، فضل‌فروشی، توسل به احساسات، کمیت‌گرائی، تهدید، تطمیع، عوام‌فریبی، توسل به مرجع کاذب و ...)۳-۳- مغالطه در مقام نقد(پارازیت، تکذیب، انگیزه و انگیخته، توهین، از طریق منشاء، خلط دلیل و علت، رد دلیل به جای مدعا، مناقشه در مثال و ...)‌۳-۴- مغالطه در مقام دفاع(نکته انحرافی، شوخی بی‌ربط، تغییر تعریف، تغییر موضع، خودت هم، تبعیض‌طلبی، و ... )۵-۳- مغالطه در استدلال۱-۵-۳- مغالطات صوری (عدم تکرار حد وسط، وضع تالی، رفع مقدم، مقدمات ناسازگار، ایهام انعکاس، سوء تألیف و ...)۲-۵-۳- مغالطات ناشی از پیش فرض نادرست(سنت‌گرائی، عدم سابقه، تجددگرائی، سنت‌گریزی، برتری فقر یا ثروت، توسل به اکثریت، علت شمردن امر مقدم یا مقارن و ...)‌۳-۵-۳- مغالطات ربطی(قیاس مضمر مردود – یا این یا آن، خلط نسبت، مصادره به مطلوب، تعمیم شتابزده، تمثیل و ...)

منابع:

1. منطق کاربردی                         علی اصغر خندان
2. المنطق             محمدرضا مظفر
3. منطق معیار تفکر                         سید محمد حکاک
4. برهان شفا                         بوعلی سینا
5. برهان             علامه طباطبائی
6. تجرید المنطق                         خواجه نصیرالدین طوسی
7. البصائر النصیریه                         عمروبن سهلان ساوی
8. منطق و تفکر انتقادی                                     حسن معلمی
9. معیار اندیشه عسکری سلیمانی
10. الجوهر النضید                        علامه حلی
11. المنطقیات                         ابونصر فارابی
12. مغالطات                                                علی اصغر خندان

 منطق جدیدتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: آشنائی بیشتر با مسائل مهم منطق ریاضی و روش‌های استدلال آن

 

سرفصل ها:

کلیات: تعریف، تاریخچه، حوزه‌ها، روش‌ها و اصطلاحات محوری منطق جدید و فرق‌های آن با منطق کلاسیک.بخش اول: ساختار نحوی منطق گزاره‌هافصل اول : سیستم استنتاج منطق گزاره‌هافصل دوم: سیستم اصل موضوعی و نموداری در منطق گزاره‌هابخش دوم: ساختار معنایی و فرا نظریه منطق گزاره‌هافصل سوم: ساختار معنایی منطق گزاره‌هافصل چهارم: فرا نظریه منطق گزاره‌هابخش سوم: ساختار نحوی منطق محمولاتفصل پنجم: سیستم استنتاج منطق محمولاتفصل ششم: سیستم اصلی موضوعی و نموداری منطق محمولاتبخش چهارم: ساختار معنایی و فرا نظریه منطق محمولاتفصل هفتم: ساختار معنایی منطق محمولاتفصل هشتم: فرا نظریه منطق محمولات

 

متن درسی:

مبانی منطق جدید                                                              لطف الله نبوی

 

منابع جهت مطالعه:

1. آشنایی با منطق ریاضی                         ترجمه غلامرضا خسروشاهی
2. نظریه مجموعه‌ها و کاربردهای آن             ترجمه عمید رسولیان
3. درآمدی بر منطق جدید                         ضیاء موحد
4. راهی نو در منطق ترجمه عبدالحسین آذرنگ
5. منطق برای ریاضی‌دانان                                     ترجمه محمد علی پورعبدالله

 تاریخ فلسفه اسلامیتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت جریانات مهم و تأثیر‌گذار در فلسفه اسلامی و شخصیت‌های مهم آن

 

سرفصل‌ها:

1. ماهیت فلسفه اسلامی و تاریخ آن و شیوه‌های طرح تاریخ فلسفه اسلامی
2. خاستگاه‌ها و منابع فلسفه اسلامی (‌قرآن و حدیث، یونان و روم، ایران، هند و چین)
3. طبقات فلاسفه
4. فیلسوفان مسلمان (‌آراء و اندیشه‌ها، شرح حال، آثار، اساتید و شاگردان) فارابی، ابن سینا، ابن رشد، ابن باجه، ابن طفیل، شیخ اشراق، محققطوسی، میرداماد، ملاصدرا، ملاهادی سبزواری، علامه طباطبائی و شاگردان
5. کتابشناسی کتب مهم فلسفی

 

منابع:

1. درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی                                     مؤسسه امام خمینی و سازمان سمت
2. سیر فلسفه در جهان اسلام                                                             ماجد فخری
3. تاریخ فلسفه اسلامی                                                 هانری کربن ترجمه سید جواد طباطبائی
4. تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی                                                ذبیح الله صفا
5. تاریخ فلسفه اسلامی                                     سید حسین نصر و دیگران
6. تاریخ فلسفه اسلامی                                                 میان محمد شریف
7. تاریخ فلسفه در جهان اسلامی                                     حنا الفاخوری ترجمه عبدالحمید آیتی
8. سه حکیم مسلمان                                                             سید حسین نصر
9. فلاسفه شیعه                                                 عبدالله نعمی
10. تاریخ فلسفه اسلامی                         چاپِِ جامعهالمصطفی

 تاریخ فلسفه غرب ۱، ۲، ۳ و ۴تعداد واحد: ۸ واحدنوع واحد: نظری - عملیپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت و نقد جریان‌های مهم فلسفی غرب و شخصیت‌های تأثیرگذار در آن

 

سرفصل‌ها:

استاد موظف است ضمن تدریس نظرات مطرح در فلسفه غرب به نقد مطالب مهم و اساسی آنها اشاره نماید و طلاب را به منابع نقد این تفکرات ارجاع دهد.تاریخ فلسفه ۱ ( ۲ واحد)‌ یونان و رومیونان (حکمای سبعه، سوفسطائیان، سقراط، افلاطون، ارسطو، اپیکوریان، کلبیون، رواقیون، شکاکان، اسکندرانیان، نوافلاطونیان «فلوطین»)قرون وسطی: آباء کلیسا، آگوستین، بویتوس، آنسلم، راجرز بیکن، آکونیاس، اکامتاریخ فلسفه ۲ ( ۲ واحد) زمینه‌های فکری رنساسعقل‌گرایان (‌دکارت، مالبرانش، اسپینوزا، لایب نیتس)تجربه‌گرایان (‌لاک، بارکلی، هابز، هیوم)کانتتاریخ فلسفه ۳ ( ۲ واحد)هگلپوزیتویسماگزیستانسیالیسم (کیرکگور هایدگر، یاسپرس، سارتر)‌پراگماتیسم (ویلیام جیمز)تاریخ فلسفه ۴ ( ۲ واحد)فلسفه تحلیل زبانی (‌راسل، مور، ویتگنشتاین)پدیدارشناسیسنت‌گرائی معاصر

 

منابع:

1. تاریخ فلسفه                                                                         کاپلستون
2. نقد تفکر فلسفی غرب                                                             اتین ژیلسون ترجمه دکتر احمد احمدی
3. تمهیدات                                                                         کانت ترجمه غلامعلی حداد عادل
4. فلسفه هگل                                                                         ترجمه حمدی عنایت
5. فلسفه کانت                                                             ترجمه عزت الله فولادوند
6. تاریخ فلسفه غرب             برتراند راسل
7. پوزیتویسم منطقی             بهاءالدین خرمشاهی
8. سیر حکمت در اروپا                                                             محمد علی فروغی
9. تأملات دکارت                                                                         ترجمه دکتر احمد احمدی
10. تاریخ الفلسفه الحدیثه یوسف کرم
11. فلسفه تحلیلی جزوه استاد صادق لاریجانی
12. کلیات فلسفه محمد حسین گنجی
13. فلسفه در قرن بیستم ترجمه دکتر رضا داوری
14. پدیدارشناسی چیست ترجمه محمود نوالی
15. از آگوستین تا گالیله ج ۲ ترجمه احمد آرام
16. شرح اصول فلسفه دکارت اسپینوزا ترجمه دکتر محسن جهانگیری
17. تاریخ فلسفه در قرون وسطی محمد ایلخانی
18. تفکر فلسفی غرب از منظر استاد شهید مطهری علی دژاکام
19. تاریخ فلسفه جدید و معاصر یارعلی کرد فیروزجائی (زیر چاپ است)
20. تاریخ فلسفه غرب محمد فنائی (جلد اول زیر چاپ است)
21. نقد تاریخ فلسفه عرب (جزوه موجود در مؤسسه امام خمینی) غلامرضا فیاضی

 فلسفه اخلاقتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: آشنایی با مبادی و ملاک‌های گزاره‌های اخلاقی و نظریات و مکاتب مهم در فلسفه اخلاق

 

سرفصل‌ها:

1. کلیات (تعریف، تاریخچه و اهمیت فلسفه اخلاق، انواع پژوهش‌های اخلاقی)
2. مفاد حسن و قبح (انشایی یا اخباری)‌
3. رابطه باید و هست
4. تحلیل گزاره‌های اخلاقی

توصیفی (‌واقع گرا): شهود‌گرائی، عقل‌گرائی، طبیعت‌گرائیغیر توصیفی: اراده‌گرائی، احساس‌گرائی، توصیه‌گرائی

5. ارزش و مسئولیت اخلاقی
6. مطلق یا نسبی بودن احکام اخلاقی
7. اخلاق هنجاری

غایت‌گرائی (‌خود گروی، سودگروی، دیگر گروی )‌وظیفه‌گرائی (‌عقلی، امر الهی)‌

8. رابطه اخلاق و دین
9. مبانی نظریه اخلاقی اسلام

 

منابع:

1. فلسفه اخلاق                                                                         محمد تقی مصباح یزدی
2. فلسفه اخلاق محمدرضا مدرسی یزدی
3. فلسفه اخلاق فرانکنا ترجمه هادی صادقی
4. فلسفه اخلاق شهید مرتضی مطهری
5. فلسفه اخلاق وارنوک ترجمه صادق لاریجانی
6. فلسفه اخلاق در تفکر غرب از دیدگاه مک اینتاپر                         حمید شهریاری
7. نگاه اخلاقی، درآمدی به فلسفه اخلاق                                              مک ناتن ترجمه حسن میانداری
8. درسنامه فلسفه اخلاق حسن معلمی
9. مبانی اخلاق حسن معلمی
10. مسائل اخلاقی مایکل پالمر ترجمه علیرضا آل بویه
11. مبانی اخلاق                              جرج ادوارد مور، ترجمه غلامحسین توکلی
12. بنیاد ما بعد الطبیعه اخلاق کانت
13. کاوش‌های عقل علمی                                                 مهدی حائری یزدی

 فلسفه علمتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: شناخت ماهیت و روش علوم تجربی و دیدگاه‌های موجود در آن

 

سرفصل‌ها:

1. تعریف علم و فلسفه علم، اهمیت فلسفه علم، فرق علم و فلسفه
2. روش علم استقراء و مشکلات آن (‌مشاهده و نظریه بار بودن آن)

اثبات‌پذیری (‌معناداری و بی‌معنایی)، تأییدپذیریابطال‌پذیری، احتمال‌گرائینظریه به مثابه ساختار، ساختارشکنی تئوریها و قانون‌ها

3. مبادی متافیزیک علم
4. سادگی در تئوریها
5. مقایسه فلسفه علوم انسانی با فلسفه علوم طبیعی

 

منابع:

1. چیستی علم چالمرز ترجمه سعید زیبا کلام
2. فلسفه علم             رضا حبیبی
3. فلسفه علوم طبیعی                                     همپل ترجمه حسین معصومی
4. حدسها و ابطالها             پوپر ترجمه احمد آرام
5. منطق اکتشافات علمی                                     پوپر ترجمه سید حسین کمالی
6. فلسفه علم             کاپالدی ترجمه علی حقی
7. علم و دین             ایان باربور ترجمه خرمشاهی
8. فلسفه علم در قرن بیستم                                     گیلیس ترجمه حسن میانداری
9. از علم سکولار تا علم دینی                                     مهدی گلشنی
10. مبادی ما بعد الطبیعی علوم نوین                                     آرتورپرت ترجمه عبدالکریم سروش
11. درآمدی تاریخی به فلسفه علم                                     لازی ترجمه علی پایا
12. مقدمه‌ای بر فلسفه علم                         کارناپ ترجمه یوسف عفیفی
13. علم‌شناسی فلسفی                         ترجمه عبدالکریم سروش
14. فلسفه علم             شاله ترجمه یحیی مهدوی
15. نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت                                     سید حسن نصر
16. تاریخ علم             دامپی‌یر ترجمه عبدالحسین آذرنگ
17. از آگوستین تا گالیله ج۱                                                           کرومبی، ترجمه احمد آرام
18. نظریه‌های مربوط به علوم انسانی                                                       ژولین ترجمه علی محمد کاردان
19. درآمدی بر فلسفه علم             رضا حبیبی

 فلسفه تطبیقیتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: تاریخ فلسفه و فلسفه اسلامیهدف: شناخت جهات اختلاف بین فلسفه اسلامی و فلسفه غرب و بیان ابتکارات فلسفه اسلامی در گشودن معضلات فکری فلسفه غرب

 

سرفصل‌ها:

استاد موضوعات زیر را از دیدگاه فلسفه اسلامی و مکاتب مهم فلسفی غرب به صورت مقایسه‌ای مطرح می‌کند و ابتکارات فلسفه اسلامی را توضیح می‌دهد.

1. هستی‌شناسی
2. علیت
3. حرکت
4. جبر و اختیار
5. خداشناسی
6. خلود نفس

 

منابع:

1. پاورقی‌های اصول فلسفه و روش رئالیسم                         شهید مرتضی مطهری
2. شرح مبسوط منظومه شهید مرتضی مطهری
3. فلسفتنا شهید محمدباقر صدر
4. هرم هستی مهدی حائری یزدی
5. منابع اصلی فلسفه اسلامی و فلسفه غرب
6. پایان نامه‌هایی که به صورت مقایسه‌ای در موضوعات فوق نوشته شده است.

 عرفان اسلامیتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: آشنائی با مباحث اساسی عرفان اسلامی به ویژه مباحث نظری آن

 

سرفصل‌ها:

1. کلیات (‌تعریف، موضوع، روش، مبادی، اهداف و تاریخچه عرفان اسلامی، فرق عرفان نظری یا عرفان عملی، عرفان و تصوف)‌
2. معرفت‌شناسی در بینش عرفانی

عقل، قلب و وحیتجربه عرفانی، انواع و حجیت آنکشف و شهود و فرق آن با وحی

3. هستی‌شناسی در بینش عرفانی

وحدت شخصی وجود (‌تقریرها، مثال‌ها، نمادها و اثبات آن)‌

4. خداشناسی در بینش عرفانی

خدای عارفان (‌تشبیه و تنزیه)‌اسماء الهی

5. جهان‌شناسی در بینش عرفانی

هویت عالم (خیال، رؤیا، سایه، نور)‌پیدایش عالم (‌حب و غرض الهی)‌نظام عالم و مراتب مظهریت، تعینات و تجلیات (حضرات خمس)۶ . انسان‌شناسی در بینش عرفانیساحت‌های وجودی انسانانسان کامل و ویژگی‌های اوولایت، رسالت و نبوتختم ولایت

7. عرفان، نقدها و نظرها، ضعف‌ها و قوت‌ها

منابع:

1. عرفان اسلامی محمدتقی مصباح یزدی
2. مبانی عرفان نظری                                                             سعید رحیمیان
3. عرفان نظری                                                             یحیی یثربی
4. وحدت از دیدگاه عارف و حکیم                                                 حسن حسن‌زاده آملی
5. فصوص الحکم ابن عربی و شروح آن
6. مصباح الهدایه                                                 امام خمینی (قدس سره)
7. تجربه دینی و مکاشفات عرفانی                                                 محمد تقی‌ فعالی
8. رسائل قیصری                                                             شرف‌الدین قیصری
9. انسان کامل                                                 عزیزالدین نسفی
10. شرح مقدمه قیصری             جلال‌الدین آشتیانی
11. عرفان اسلامی                                                                      حسن معلمی
12. هرم هستی                                                                        مهدی حائری یزدی
13. هستی از نظر فلسفه و عرفان                                     سید جلال‌الدین آشتیانی

 زبان تخصصی ۱ و ۲تعداد واحد: ۴ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: ایجاد توان بهره‌گیری از متون انگلیسی در زمینه فلسفه اسلامی

 

سرفصل‌ها:

حدود ۳۵ صفحه از متون ساده انگلیسی در زمینه فلسفه اسلامی با انتخاب مؤسسه توسط استاد تدریس می‌شود.۳ نمره به فعالیت کلاسی افراد یعنی پیش مطالعه و یافتن لغات دشوار متن داده شده اختصاص می‌یابد.در اول نیم‌سال به هر طلبه حدود ۴ صفحه متن انگلیسی داده می‌شود تا آن را ترجمه نماید که ۵ نمره از نمره درس را به خود اختصاص می‌دهد.۱۲ نمره دیگر به امتحان آخر هر نیم‌سال اختصاص می‌یابد.

منابع پیشنهادی:

1. انگلیسی برای دانشجویان رشته الهیات و معارف اسلامی (نیمه تخصصی) رضا عطائی
2. انگلیسی برای دانشجویان رشته الهیات و معارف اسلامی                         محمد علی الحسینی و دیگران...
3. انگلیسی برای دانشجویان علوم انسانی ۱ و ۲                                  مهدی نوروزی، علی خزائی‌فر
4. مدخل‌هایی از دایره‌المعارف اسلام، پل ادواردز، راتلج و ایرانیکا که دارای متن ساده‌تری هستند.

عربی معاصرتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظریپیش‌نیاز: ندارد.هدف: ‌ایجاد توان بهره‌گیری از متون عربی جدید در زمینه فلسفه اسلامی

 

سرفصل‌ها:

متن‌هایی به عربی جدید از مجلات و کتاب‌های تخصصی مناسب با رشته فلسفه اسلامی توسط مؤسسه انتخاب می‌شود و در آغاز نیم‌سال تحصیلی در اختیار طلاب قرار می‌گیرد.طلاب برای هر جلسه بین ۵ تا ۹ صفحه از متن را به منظور درک مطلب، اعراب‌گذاری و ترجمه می‌کنند و استاد تنها به رفع اشکال و بیان دقایق متن می‌پردازد.۵ نمره به فعالیت کلاسی اختصاص می‌یابد.به هر فرد حدود ۱۰ صفحه متن عربی جدید در زمینه گرایش فوق داده می‌شود تا آن متن را اعراب‌گذاری و ترجمه نماید که ۷ نمره را به خود اختصاص می‌دهد.۸ نمره دیگر به امتحان آخر نیم‌سال اختصاص می‌یابد. روش تحقیق پیشرفتهتعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: نظری- عملیپیش‌نیاز: ندارد.هدف: آشنایی با روش‌های پژوهش در فلسفه و کیفیت بهره‌برداری از منابع فلسفه اسلامی

 

سرفصل‌ها:

1. بیان اهمیت بحث روش تحقیق و تاریخچه آن (‌یادآوری)
2. مفهوم‌شناسی تحقیق و اصطلاحات عام و خاص آن (‌یادآوری)
3. بایسته‌های پژوهش‌های فلسفی
4. ویژگی‌های طرح تحقیق در مباحث فلسفی
5. مراحل کلی تحقیق (‌مسأله تحقیق، جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل، تنظیم)
6. ویژگی‌های پژوهش در فلسفه
7. بیان معیارهای ارزیابی پژوهش فلسفی

هر دانش‌پژوه موظف است یک تحقیق در زمینه فلسفه اسلامی با ویژگی‌های فوق ارائه دهد که ۱۰ نمره از ۲۰ نمره درس را به خود اختصاص می‌دهد. 

منابع جهت مراجعه:

1. اصول و فنون پژوهش در گستره‌ی دین پژوهی                                                 احد فرامرز قراملکی
2. روش‌شناسی مطالعات دینی                                                                         احد فرامرز قراملکی
3. روش تحقیق کتابخانه‌ای                                                                                     جعفر نکونام
4. روش مطالعه و تحقیق با تأکید بر کتابخانه                                                 رضاعلی کرمی
5. درسنامه روش تحقیق                                                             مجید طرقی
6. جزوه درس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)                                     حمید آریان
7. مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی                                                محمدرضا حافظ‌نیا

  کارورزی و ارائه تحقیق ۱ و ۲تعداد واحد: ۲ واحدنوع واحد: عملیپیش‌نیاز: روش تحقیقهدف: به‌کارگیری قواعد پژوهشی در موضوعات فلسفی

سرفصل‌ها:

هر طلبه موظف است در طول تحصیل دو تحقیق ۳۵ تا ۵۰ صفحه‌ای در یکی از موضوعات فلسفی با رعایت ضوابط و قواعد پژوهشی و نگارشی تدوین کند و در یک کنفرانس نتایج تحقیق خود را ارائه دهد.موضوع و طرح اجمالی تحقیق باید به تصویب مؤسسه مربوطه برسد و در نهایت تحقیق ارائه شده توسط اساتید مربوطه از نظر محتوا و ساختار مورد ارزیابی قرار گیرد. تبصره: این رشته به طور موقت صرفاً در قم اجرا خواهد شد و پس از گذشت دو سال و تدوین کتب مربوطه و ارائه گزارش به شورای عالی، پس از تصویب این شورا در سایر حوزه‌های علمیه به اجرا درخواهد آمد.

---

اسناد پشتیبان