مقدمهبه منظور تثبیت و تقویت جایگاه راهنمایان تهذیبی تربیتی به عنوان شخصیتی تأثیرگذار در هدایت علمی و تربیتی طلاب حوزه‌های علمیه، ارائه خدمات راهنمایی مطلوب و به­‌موقع به طلاب، پیشگیری از آسیب‌­های احتمالی تربیتی و تهذیبی و کمک به رفع آسیب­‌های وارده و نیز نظام­‌مند­سازی و ساماندهی جذب و بکارگیری ایشان «آیین­‌نامه جذب و بکارگیری راهنمایان تهذیبی تربیتی در واحدهای حوزوی» به شرح ذیل تدوین گردید.ماده ۱: راهنمای تهذیبی- تربیتی در این آیین نامه عبارت است از: دانش آموخته­‌ای حوزوی، برخوردار از سلامت اعتقادی و اخلاقی، روحیه انقلابی، دانش، تجربه و مهارت­‌های لازم در حوزه تهذیب و تربیت، که از طریق ارتباط مؤثر، طلاب را در امور تهذیبی- تربیتی راهنمایی و همراهی نموده و به حل مشکلات­شان کمک می­‌نماید.ماده ۲: سیاست­‌های حاکم بر جذب، برنامه­‌ریزی و فعالیت راهنمایان تهذیبی- تربیتی

• اهتمام به جذب و بکارگیری روشمند و ضابطه‌­مند راهنمایان دارای توانمندی­‌های لازم؛
• اهتمام به توانمند­سازی و به‌­روزرسانی دانش، اخلاق و مهارت راهنمایان با رویکرد اسلامی؛
• تلاش جهت شناسایی سنت­‌های اخلاقی- تربیتی سلف صالح جهت بهره‌­گیری از آن‌ها؛
• توجه جدی به اصل جدایی نا­پذیری تهذیب و تربیت از سایر فعالیت­‌های حوزوی در برنامه­‌ریزی‌­ها؛
• توجه به اصل تقدم پیشگیری بر درمان در امر راهنمایی تهذیبی- تربیتی؛
• تأکید بر اعتدال و تناسب برنامه‌­ریزی در ارائه مطالب تهذیبی- تربیتی و پرهیز از افراط و تفریط؛
• اولویت جذب راهنمایان تهذیبی- تربیتی از بین اساتید آموزشی مدارس علمیه؛

تبصره: در صورت عدم جذب راهنمای تهذیبی- تربیتی از بین اساتید آموزشی همان واحد آموزشی، می­توان از ظرفیت اساتید آموزشی سایر واحدهای آموزشی منطقه استفاده نمود.ماده ۳: شرایط عمومی جذب راهنمایان تهذیبی- تربیتی

• برخورداری از تقوا و صلاحیت اخلاقی لازم برای راهنمایی و مشاوره؛
• التزام عملی به نظام مقدس جمهوری اسلامی و ولایت فقیه؛
• عدم گرایش به باندها، گروه‌ها و نحله­‌های منحرف و دارای شذوذ اعتقادی، اخلاقی و رفتاری؛
• سلامت فکری و اعتقادی؛
• تلبس به لباس مقدس روحانیت؛
• سلامت و توانایی جسمی و روحی لازم برای راهنمایی و مشاوره؛
• تأهل؛
• اتمام دروس سطح ۳ (کتبی و شفاهی) برای مدارسی که طلاب آنها از متوسطه دوم پذیرش شده­‌اند و اتمام دروس سطح ۴ (موفقیت در ۴ مصاحبه فقه و ۴ مصاحبه اصول) برای مدارسی که طلاب آنها از دیپلم و بالاتر پذیرش می­‌شوند؛
• دارا بودن حداقل ۲۵ سال سن.

تبصره: نحوه احراز صلاحیت‌­های بندهای ۱الی۴ موضوع این ماده توسط مرکز امور صیانتی حوزه­‌های علمیه با حضور معاونت تهذیب و براساس دستورالعملی خواهد بود که توسط مرکز مذکور تهیه و به تأیید مدیر حوزه‌­های علمیه خواهد رسید.ماده ۴: شرایط اختصاصی جذب راهنمایان تهذیبی- تربیتی به شرح زیر می­‌باشد:

1. ۱. دارا بودن گواهی اتمام دوره «تربیت راهنمای تهذیبی تربیتی» از معاونت تهذیب و تربیت؛
2. ۲. دریافت امتیاز لازم در مصاحبه علمی، تربیتی و مهارتی که بر اساس این آیین‌­نامه صورت می­‌گیرد.

تبصره:  افراد دارای تجربه کافی در زمینه امور تهذیبی تربیتی، راهنمایی که فاقد گواهی موضوع شرایط اختصاصی فوق می­باشند، با تأیید معاون تهذیب و تربیت می­‌توانند از شرط دارا بودن گواهی مذکور معاف ­شوند، ولی جذب آنها منوط به موفقیت در مصاحبه علمی، تربیتی و مهارتی موضوع این آیین‌­نامه می‌باشد.ماده ۵: احراز صلاحیت­ علمی و مهارتی راهنمایان تهذیبی- تربیتی موضوع ماده ۴ در هیئت­هایی با عنوان «هیئت­ احراز صلاحیت علمی و مهارتی راهنمایان تهذیبی تربیتی» که در معاونت تهذیب و تربیت تشکیل خواهد شد؛ صورت می­پذیرد.ماده ۶: هر «هیئت­ احراز صلاحیت علمی و مهارتی راهنمایان تهذیبی تربیتی» متشکل از ۵  نفر با ترکیب زیر خواهد بود:الف) دو نفر از مدیران با تجربه واحدهای آموزشی و برخوردار از رویکرد تربیتی؛ب) دو نفر از اساتید متخصص و برخوردار از سابقه فعالیت تهذیبی تربیتی یا راهنمایی در واحدهای آموزشی؛ج) یک نفر از اساتید متخصص در امر مشاوره و روانشناسی اسلامی.تبصره: جلسات هیئت احراز صلاحیت با حضور ۳ عضو رسمیت می­‌یابد و نمره ارزیابی نهایی، میانگین نمره ایشان خواهد بود؛ شیوه نامه موضوع این ماده به تأیید مدیر حوزه­‌های علمیه خواهد رسید.ماده ۷: اعضای هیئت­‌های موضوع ماده ۶ باید دارای شرایط زیر باشند:

• دارای صلاحیت‌­های عمومی مصرح در ماده ۳ این آیین نامه؛
• حداقل ۳۵ سال سن؛
• توانایی در اختبار راهنمایان تهذیبی- تربیتی حسب تشخیص معاونت تهذیب و تربیت.

ماده ۸: اساتید واجد شرایط عضویت در هیئت‌­های احراز صلاحیت علمی و مهارتی، توسط معاونت تهذیب و تربیت جهت تأیید و صدور حکم به مدیر حوزه­های علمیه معرفی می­‌شوند؛ حکم این اساتید توسط مدیر حوزه‌­های علمیه برای مدت دو سال صادر می­‌گردد؛ تمدید احکام در صورت ارزیابی موفق اساتید موضوع این ماده بلامانع است.ماده ۹: هیئت‌­های احراز صلاحیت علمی و مهارتی راهنمایان تهذیبی- تربیتی، مصاحبه خود را بر اساس شاخص­‌هایی - که توسط معاونت تهذیب و تربیت تهیه، و به تأیید مدیر حوزه­‌های علمیه خواهد رسید - انجام خواهند داد.ماده ۱۰: دوره­‌های دانش‌افزایی و ارتقای راهنمایان، و دوره‌های مقدماتی و تکمیلی آشنایی با مهارت‌های تربیت اسلامی و راهنمایی و مشاوره اسلامی، از لحاظ منابع، تعداد ساعت و نحوه برگزاری بر اساس دستورالعملی که توسط معاونت تهذیب و تربیت با همکاری مرکز مشاوره اسلامی حوزه‌­های علمیه تهیه و به تأیید مدیر حوزه­‌های علمیه می‌­رسد، صورت می­‌پذیرد.ماده ۱۱: راهنمایان تهذیبی تربیتی، حسب میزان توانمندی، تخصص، تجربه و نوع مخاطبان براساس دستورالعملی که توسط معاونت تهذیب و تربیت تهیه و به تأیید مدیر حوزه­‌های علمیه می‌­رسد، رتبه‌­بندی خواهند شد.ماده ۱۲: وظایف راهنمایان تهذیبی – تربیتی به شرح زیر می‌­باشد:

1. راهنمایی و تعامل با طلاب براساس نظام تهذیبی تربیتی و با تأکید بر موارد زیر:

الف) شناخت و تعمیق باورهای دینی؛ب) انس با قرآن کریم و سیره و آثار اهل بیت عصمت طهارت (علیهم السلام)؛ج)آراستگی به فضائل اخلاقی و انجام مستحبات و پیراستگی از رذائل؛د) رسالت‌ اجتماعی و عرصه‌های خدمت طلبگی؛هـ) حفظ و تعمیق هویت حوزوی و ترغیب به تلبس به لباس مقدس روحانیت طبق ضوابط؛و) ایجاد و ارتقای انگیزه‌­های تحصیلی و تهذیبی در طلاب؛ز) تأدب به آداب و زی طلبگی؛

2. ارتباط فردی مؤثر با طلاب به منظور آشنایی با روحیات و ویژگی‌­های شخصیتی و تلاش جهت حل مسائل و مشکلات آنان در زمینه‌­های تهذیبی و تربیتی؛
3. رعایت شئونات اسلامی و حوزوی در ارتباط و ارائه راهنمایی­ تهذیبی تربیتی؛
4. شناسایی استعدادها به منظور هدایت و جهت­‌دهی به سیر طلبگی؛
5. تلاش جهت رشد بینشی و بصیرتی و انقلابی طلاب؛
6. تحفظ کامل بر برخورد ناصحانه و مشفقانه و پرهیز از ایجاد فضای بی‌اعتمادی؛
7. الگوسازی و آشنا نمودن طلاب با الگوهای علمی و معنوی برجسته حوزوی؛
8. پرورش و تقویت روحیه اعتماد به نفس، خلاقیت، تعقل و نظم و انضباط مطابق با معیارها و ارزش‌­های دینی؛
9. شناسایی مسائل و مشکلات تربیتی و تهذیبی واحد حوزوی و اعلام به معاونت تهذیب آن واحد؛
10. آسیب‌شناسی تربیتی طلاب واحدهای آموزشی و در سطوح مختلف تحصیلی و ارائه راهکارهای مناسب برای رفع آسیب‌های موجود؛
11. تعامل با والدین طلاب در صورت لزوم با هماهنگی مدیر واحد حوزوی؛
12. اهتمام و پیگیری نسبت به برگزاری کارگاه‌های تربیتی، تحصیلی، مهارتی و سبک زندگی برای طلاب و خانواده ایشان با رعایت شئون اخلاقی و حوزوی؛
13. ارجاع موارد مورد نیاز به مداخله تخصصی و درمانگری به مراکز مشاوره حوزوی با هماهنگی معاونت تهذیب واحد حوزوی؛
14. شرکت در دوره­‌های آموزشی و ارتقای مستمر دانش و مهارت­های مورد نیاز؛
15. ارائه گزارش دوره­ای از عملکرد خود و وضعیت تهذیبی تربیتی طلاب واحد آموزشی مربوطه؛
16. انجام سایر وظایف محوله و همکاری با تمامی بخش­‌ها به­‌ویژه معاونت تهذیب واحد حوزوی؛

ماده ۱۳: راهنمایان تهذیبی- تربیتی  پس از دریافت حکم، حسب تشخیص معاونت تهذیب استان­‌ها، با لحاظ سطوح مدارس و اقتضای واحدهای آموزشی و خوابگاهی، جهت فعالیت معرفی خواهند شد.ماده ۱۴: واحدهای آموزشی و خوابگاهی^[۱] ملزم به بکارگیری راهنمایان تهذیبی- تربیتی دارای حکم و مطابق شرایط و ضوابط مندرج در این آیین­نامه می­باشند.ماده ۱۵:  راهنمایان تهذیبی- تربیتی باید در طول سال تحصیلی و در ساعات فراغت طلاب جهت راهنمایی و پاسخگویی و انجام وظایف، در دسترس طلاب باشند، حسب مورد در واحدهای آموزشی و خوابگاهی حضور می­‌یابند.ماده ۱۶: حق­الزحمه و امتیازات مالی راهنمایان تهذیبی – تربیتی همانند اساتید آموزشی همان سطح بوده و بر اساس دستورالعملی -که توسط دفتر برنامه‌­ریزی و نظارت راهبردی و معاونت تهذیب و تربیت تهیه و به تایید مدیر حوزه­‌های علمیه رسیده است- محاسبه و پرداخت خواهد شد.ماده ۱۷:  حکم راهنمایان تهذیبی – تربیتی پس از طی مراحل جذب و بکارگیری توسط معاونت تهذیب و تربیت صادر خواهد شد.ماده ۱۸: ارزشیابی راهنمایان تهذیبی- تربیتی به صورت سالانه براساس شاخص­هایی که توسط معاونت تهذیب و تربیت تهیه و به‌­وسیله طلاب، معاونان تهذیب و مدیران مدارس تکمیل می­‌گردد، صورت می‌­پذیرد.تبصره: بکارگیری مجدد راهنمایان تهذیبی- تربیتی در واحدهای حوزوی منوط به کسب امتیاز لازم در ارزشیابی خواهد بود.ماده ۱۹: سرانه انجام راهنمایی به طور میانگین ۲ ساعت در ماه به ازای هر طلبه می‌­باشد.تبصره: مرجع تأیید میزان ساعات ارائه خدمات راهنمایی در واحدهای حوزوی  با رعایت سقف موضوع این ماده معاونت تهذیب و تربیت استان می‌­باشد.ماده ۲۰: مؤسسین مدارس موظف به پرداخت حق­الزحمه راهنمایان تهذیبی- تربیتی مدرسه به میزان تعهد به اساتید همان مدرسه می‌­باشند.ماده ۲۱: مدیران واحدهای آموزشی و  خوابگاهی با پیشنهاد راهنمایان تهذیبی- تربیتی یا به صلاحدید خود از مشاوران مراکز مشاوره حوزوی جهت ارائه خدمات مشاوره­ای به طلاب نیازمند در محل واحد آموزشی یا خوابگاهی، دعوت به همکاری می­‌نمایند.ماده ۲۲: مدیران واحدهای آموزشی و خوابگاهی موظف هستند گزارش دوره­‌ای راهنمایان تهذیبی- تربیتی فعال در مدرسه را تهیه و به معاونت تهذیب مرکز مدیریت حوزه­‌های علمیه ارائه نمایند.ماده ۲۳: دبیرخانه شورای عالی حوزه­‌های علمیه موظف است در دوسال اول هر ۶ ماه یکبار گزارشی از اجرای این مصوبه را تهیه و به شورای عالی حوزه­‌های علمیه ارائه نماید.ماده ۲۴: این آیین­‌نامه در ۲۴ ماده و ۵ تبصره در تاریخ ۱۴۰۱/۰۲/۳۰ به تصویب شورای عالی حوزه‌های علمیه رسید و از تاریخ ابلاغ لازم‌­الاجراء می­‌باشد. 

• ۱منظور از واحدهای خوابگاهی، محل اسکان طلاب دروس آزاد حوزه علمیه قم می‌­باشد.

---

اسناد پشتیبان